امروز اولین روز دانشگاهم بود. بعد از شش سال که آخرین بار در سوئد سر کلاس درس ارشد ژنتیک ملکولی نشسته بودم، امروز باز به حال و هوای درس و مشق و کلاس و دانشگاه برگشتم.
طی چند ماه گذشته هیجان و اشتیاق زیادی برای برگشتن به محیط دانشگاهی و کلاس درس داشتم، اما هرچه به روزهای شروع کلاس نزدیک تر میشدم، اضطراب و نگرانی ام بیشتر میشد. اضطراب اینکه بعد از ۶ سال دور بودن از محیط کلاس، اینکه با بالارفتن سن، اینکه با دور بودن از کتابها و دروس پزشکی و محیط بیمارستانی و کلینیک، آیا از پس این رشته بر خواهم آمد یا نه؟
از ۶ سال پیش همیشه سعی کرده بودم ذهن و حافظهء خودم را همچنان آماده و پویا نگه دارم. چون احتمالا میدونید که مغز هم مثل ماهیچه ها نیاز به ورزش و تمرین و پرورش داره. ازش استفاده نکنید، مثل عضله تحلیل میره و ضعیف میشه. به همین خاطر انواع و اقسام درسها و واحدهای آنلاین از رشته ها و دانشگاه های مختلف برداشته بودم و خیلی جدی و مصمم ویدئوهای درسها را نگاه میکردم و سعی میکردم مطالب جدید و متنوع یاد بگیرم. اما درسی که از روی تفنن و صرفا از روی علاقه و بدون هیچ فشار و تمرین و تکلیف خونده بشه خیلی با حجم بالای دروس کلاس در مدت زمانی کوتاه و محدود در محیط جدی دانشگاهی فرق میکنه.

به هر حال هفتهء پیش جلسات معارفه در کالج بود و انصافا خوش گذشت کالج میچنر برنامه های مختلفی برای دانشجویان سال اول تدارک دیده بود. از مسابقهء ورزشی در شهر که طی آن باید به همراه هم تیمیهامون عکس از نقاط مختلف شهر که روی نقشه مشخص شده بود میگرفتیم و در اینستاگرام و فیسبوک آپلود میکردیم و نهایتا ۱۴ کیلومتر هم دویدیم و راه رفتیم گرفته، تا رفتن به یکی از آکورایومهای بزرگ جهان در تورنتو (آکورایوم ریپلی) و همچنین رفتن به استادیوم و تماشای بازی کسل کنندهء بیس بال.

امروز اولین جلسهء‌ کلاس درس بود. ۲۸ دانشجوی همکلاسی هستیم و از دانشجوی ۱۹ ساله که تونسته مستقیم از دبیرستان وارد این رشته که معمولا نیاز به داشتن حداقل یک مدرک لیسانس مرتبط داره بشه، تا دانشجوی ۴۵ ساله که خانم دکتری مهربون و ایرانی است و امسال با دخترش با هم دانشجو شدند توی کلاسمون دیده میشه.
محیط کلاس فوق العاده دوستانه و صمیمی است ولی هنوز مطمئن نیستم که این صرفا خصوصیت کلاس و کالج ماست یا یک تفاوتی کلی است با محیطهای دانشگاهی در سوئد.
دوران دانشجویی در سوئد دوستان خارجی زیادی از کلاس و دانشگاه داشتم اما اکثریت آنها دانشجویان غیرسوئدی بودند. دانشجویان سوئدی بیشتر در گروههای خودشون بودند و خیلی در برنامه های خارج از کلاس ما (منظور همون پارتی و خوش گذرونی و علالی تلالی و سفر و این حرفها است) شرکت نمیکردند. اما اینبار بچه های کلاس که قراره سه سال با هم همکلاسی باشیم، خیلی صمیمی و معاشرتی هستند و از همین الان چند تا دوست پیدا کردم. فردا هم قراره بریم اسکواش بازی کنیم. همون بازی ای که با دیوار مسابقه میدی! البته فکر میکنم خودم هم با درست کردن گروه فیسبوکی برای کلاسمون از چند ماه پیش و آپلود کردن چند تا از کتابهای مرجع رشته مون برای همکلاسی ها که خیلی خوشحالشون کرد، به تسریع برقراری ارتباط کمک کردم. هرچند لبخند همیشه ملیح روی صورتم هم مزید بر علت میباشد.

و اما رشتهء‌ پودیاتری (یا با تلفظ خارجی پودایتری) که متاسفانه معادلش در ایران وجود نداره خیلی جذابتر، گسترده تر و باآینده تر از چیزیه که فکر میکردم. به مرور زمان راجع به این رشته و اهمیت آن، احتمالا در صفحه ای مجزا و تخصصی راجع به مشکلات پا خواهم نوشت.
فقط مختصر اینکه یکی از دلایل بالا بودن آمار قطع پای بیماران دیابتی در ایران و همچنین شیوع زیاد انواع دردهای کمر و زانو و پا در ایران عدم وجود چنین رشته ایست. میتونم بگم حتی اکثریت پزشکها در ایران از جمله خودم، اصلا از وجود این رشته اطلاعی ندارند.
و من هرچی بیشتر با کاربردهای این رشته و قابلیتهای پیشگیری و درمانی آن برای بیماران مختلف از جمله ورزشکاران و سالمندان میخونم، از تصمیم خودم برای شروع این رشته خوشحالتر میشم. هرچند فعلا یک روز از ۱۰۹۵ روز دوران دانشجویی ام،‌ که امیدوارم اینبار آخرین بارش باشه گذشته و باید صبر کنم و ببینم در آینده اوضاع چطور پیش میره.

شاید خیلی زود و شاید خیلی خام و خوش بینانه باشه گفتن این حرف ولی یکی از برنامه ها و هدفهام برای بعد از فارغ التحصیل شدن، آوردن این رشته به ایران و احتمالا باز کردن کلینیک مخصوص بیماریهای اندام تحتانی است (منظور پاست نه اون یکی تحتانی،‌ هر چند که اون یکی هم به شدت نیاز به راه اندازی کلینیک تنظیم کالیبر در خیلی از نواحی جغرافیایی ایران داره،‌ حالا من اسم نمیبرم،‌ شما هم نبرید).
برنامهء دومم هم اینه که برم نیوزلند زندگی کنم چون اونجا هم این رشته مورد نیازه و دلیل انتخاب نیوزلند هم اینه که در فیلم ارباب حلقه ها که در نیوزلند فیلمبرداری شده، خیلی مناظر قشنگی داره. خلاصه تا ۵ سال دیگه اگه فیلم بهتری ندیدم میخوام برم نیوزلند.

و اما سرانجام با در نظر گرفتن همهء شرایط،‌ از جمله سن و توان و آیندهء شغلی و مالی و مهارت و علم و انگیزهء لازم برای موفقیت کاری و رضایت از زندگی، تصمیم گرفتم آرزو و رویایی را که سالها با خود و در خود نگه داشته بودم انتخاب نکنم.
رویایی که پانزده سال باعث شد از آنچه داشتم راضی نباشم و بر آنچه دارم تمرکز نکنم. شاید یک نوع بهانه و حسرتی بود برای توجیه کم کاری ها. شاید یک نوع مکانیسم دفاعی بود برای رضایت و دلخوش کردن خودم و سرزنش دیگران.
هرچند افسوس میخورم که شهامت و جسارت گذشته را برای زیر و رو کردن و مهاجرتی دوباره،‌ اینبار از رشته ای به رشته ای دیگر، از دست داده ام. اما خوشحالم که اینبار، شاید برای اولین بار، تصمیمی گرفتم که در حد امکان تمام جوانب مختلف آن را بررسی کردم، تحقیق کردم، فکر کردم، مشورت کردم و درنهایت انتخاب کردم. همین حس انتخاب کردن شاید اولین قدم برای ایجاد احساس رضایت در زندگی است.
اگر وقت و حوصله دارید، روایت فشرده ای از آنچه برمن گذشت را در ادامه بخوانید. اگر وقت و حوصله ندارید، کوتاه اینکه رشتهء بیماریهای پا را انتخاب کردم و از کردهء خود شادانم.

چند روز بعد از آنکه رشتهء انیمیشن سه بعدی را انتخاب کرده بودم، و هنوز خبری از پذیرش قطعی رشتهء بیماریهای پا نبود، به یکی از محله های مسکونی مونترال رفته بودم. وقتی در خیابانهای زیبا و آرام آنجا قدم میزدم و خانه های بزرگ و زیبا را نگاه میکردم، دچار تردید و ترس جدیدی شدم. با خودم گفتم آیا با این انتخاب به چنین زندگی ای خواهم رسید؟ تا چه حد داشتن یک آرامش و امنیت و ثبات در زندگی کاری برایم اهمیت دارد؟ آیا با انیمیشن خواندن به چنین موقعیت مالی خواهم رسید؟… احساس کردم در این مقطع از زندگی،‌ دیگر مثل گذشته توان یا انگیزهء ماجراجویی و تجربه گرایی بی مهابا را ندارم. چند دقیقه مکث کردم. به اطراف دقیق تر نگاه کردم. به درون خودم عمیق تر نگاه کردم…

بیشتر از دو ماه بود که درگیر یکی از سخت ترین تصمیم گیریهای زندگی ام بودم. سخت از این نظر که برای اولین بار یک حق انتخاب تمام عیار برای مسیر زندگی فردی و شخصی خودم داشتم. تا قبل از این مقطع، یا گزینه ها محدود بود یا حق انتخابی برایم وجود نداشت.
از سال اول دبیرستان دوست داشتم رشتهء‌ کامپیوتر بخوانم و رویای من وارد شدن به صنعت بازی سازی بود. احساس و شناختی که از خودم داشتم این بود که با قدرت تخیل زیاد و علاقهء فراوان به کامپیوتر و هنر در این رشته موفق خواهم شد.
شاید در آن سالها، یعنی ۲۰ سال پیش، این یک رویای ساده انگارانه بود و هیچ کس از این صنعت نوپا درک و شناخت درستی نداشت. اصلا مگر بازی سازی هم کار و زندگی شد؟! همین که اسم «بازی» روی این صنعت بود، خودش باعث میشد این رویا و هدفی که به زبان می آوردم شکلی خام و بچه گانه پیدا کنه… اگرچه هنوز هم خیلی ها از گستردگی این صنعت بی اطلاع هستند.

براساس همین رویا بود که سال دوم دبیرستان تصمیم گرفتم به رشتهء ریاضی-فیزیک بروم. هفتهء‌ دوم سال تحصیلی بود که مدیر ترسناک و بداخلاق مدرسه، در کلاس را باز کرد و من را به دفترش احضار کرد. من که ذاتاً بچهء شر و بازیگوشی بودم،‌ تمام طول کوریدورهای مدرسه از ترس اینکه اینبار کدام شیطنتم لو رفته است میلرزیدم.
وارد دفتر مدیر که شدیم، پشت میزش نشست و رو به من گفت نمرات درسی ام را نگاه کرده و به این نتیجه رسیده که من به درد رشتهء‌ ریاضی نمیخورم. گفتم همه نمره های من که بیست و نوزده است.
گفت با معلمها صحبت کرده و به این نتیجه رسیده اند که باید به رشتهء تجربی بروم. خیلی خشک و خشن و قاطع حرف میزد و منِ بچهء ۱۶ ساله شهامت مخالفت نداشتم. از روز بعد سر کلاس تجربی نشستم.

بعد از کنکور در رشتهء دامپزشکی سراسری کرمان، پزشکی آزاد نجف آباد، و عمران آزاد شهرکرد قبول شدم. خانواده ام به کرمان رفتن و زندگی دانشجویی/خوابگاهی در شهری دور با آمار بالای مواد مخدر مایل نبود. عمران را هم که اصلا شناخت و علاقه ای نداشتم. سر از پزشکی در آوردم.

دو سال بعد، در گپ و گفتگویی که با مادرم داشتم،‌ از دهانش پرید که با مدیر مدرسه مان صحبت کرده بودند تا من را به زور هم که شده به رشتهء تجربی بفرستد. بقول خودشان برای خودم و آیندهء خودم اینکار را کردند، و آن روزها از دید من بخاطر رویای فرزند دکتر داشتن اینکار را کرده بودند.

همان روز بود که دیگر از پزشکی زده شدم. چند بار به فکرم رسید که دوباره کنکور بدهم. ولی نه دیگر آن انگیزهء گذشته را داشتم و نه دیگر قبل از رفتن سربازی بدون مدرک دانشگاهی میتوانستم کنکور بدهم. مدتها، شاید چند سال، از دست پدر و مادرم ناراحت بودم. اما بعدها، آنقدر با حمایتهای مختلف و محبتهای دور از انتظارشان سعی در جبران کردند که دیگر موضوع برایم حل و فراموش شد. درواقع درنهایت به این نتیجه رسیدم که اگر واقعا میخواستم به رویایی که داشتم برسم،‌ هیچ کس و هیچ چیز نباید و نمیتوانست مانع آن بشود، پس آنقدرها هم اشتیاق و انگیزهء محکمی نداشته ام و شاید بیشتر دنبال بهانه برای بی علاقگی به رشتهء پزشکی میگشتم.

بعد از فارغ التحصیلی به سربازی رفتم، مطب زدم و شروع به کار کردم. از یک سو سر و کله زدن با اقشار مختلف مردم، و زندگی در محیط شهرستانی کوچک و بعدترها در روستایی کوچکتر، همراه با استرس و فشار کاری بالای این رشته باعث حس شدید عدم رضایت از شغل و زندگی در من شد. از سوی دیگر،‌ کمک کردن به مردم،‌ وجههء اجتماعی و احترامی که آن موقع برای پزشک قائل بودند و درآمد نسبتا خوبی که آن دوران پیدا کرده بودم کمی مرا در فکر تغییر مسیر دادن دچار تردید میکرد.

در نهایت تصمیم گرفتم از ایران به هر طریقی که شد خارج شوم. پذیرش تحصیلی سریعترین و راحتترین راه بود. برای رشته های مختلفی که احتمال پذیرشش بود اقدام کردم. اولین پذیرش در رشتهء ژنتیک ملکولی دانشگاه لینشوپینگ سوئد بود.
همزمان دو پیشنهاد کاری وسوسه انگیز در ایران هم داشتم. اولی پزشک تیم فوتبال سپاهان اصفهان، و دومی مدیر بخش فروش یکی از کارخانه های داروسازی ایران.
اما چون هدفم صرفا خارج شدن از ایران بود بدون هیچ تردیدی پذیرش تحصیلی را انتخاب کردم، هرچند کوچکترین ایده ای از اینکه ژنتیک ملکولی یعنی چه نداشتم!

مهاجرت سهم بزرگی در زندگی من داشت. تجربه ها و آموخته ها و تغییرات بسیار زیادی در من ایجاد کرد. بشکلی که شاید دیگر منِ قبل از مهاجرت برایم انسانی غریبه و ناشناخته است.
مهاجرت، در کنار بالارفتن سن و آشنایی با آدمهای مختلف و فرهنگها و نگاههای متفاوت، از من منی دیگر ساخت. به یکی از بزرگترین آرزوهای خودم رسیده بودم. اما همچنان، چیزی در من کم بود.

بعد از چند سال درس خواندن و کارکردن در محیط دانشگاهی و آزمایشگاهی خارج از کشور، بالاخره تصمیم گرفتم از محیط تحقیق و ریسرچ خارج شوم. نه آینده و تضمین کاری مناسبی داشت و نه من این رشته را مناسب با روحیات و شخصیت خودم دیدم.

چند ماه پیش بالاخره لحظهء تصمیم گیری برایم مهیا شده بود. از رشته های مختلفی پذیرش گرفته بودم و بین آنها انیمیشن سه بعدی را انتخاب کردم. رشته ای که ترکیبی از هنر و کامپیوتر بود. رشته ای که پتانسیل راه یافتن به صنعت بازی سازی و فیلم و انیمیشن را داشت. رشته ای که هنوز هم اسمش را عاشقانه به زبان می آورم!

اما متاسفانه این چند وقت و بعد از کلی تحقیق به این نتیجه رسیدم که درآمد مناسب و امنیت شغلی بالایی برای این رشته وجود ندارد. درست همین زمان هم، نامهء پذیرش رشتهء پودیاتری (نام این رشته در استان اونتاریو کیراپودی است) که در لیست انتظارش قرار گرفته بودم دریافت شد. رشته ای که چشم انداز کاری بهتری برای آینده و پیدا کردن درآمد مناسبتر داشت.
تصمیم گرفتم همین رشته را انتخاب کنم. تصمیم گرفتم بعدها در کنار همین کار، به چیزی که علاقه دارم، فقط در حد علاقه و نه بعنوان رشتهء کاری بپردازم. شاید یک یا دو روز در هفته کمتر کار کنم و وقتم را صرف کارهایی مثل عکاسی و انیمیشن و طراحی کنم. شاید.

در این مدت مقاله ها و نوشته های زیادی خواندم. برخی مقاله ها معتقد بودند اینکه بگوییم رویاهایت را دنبال کن نصیحت بسیاری بدی است. برخی مقاله ها میگفتند تا رویاهایت را دنبال نکنی احساس رضایت نخواهی کرد. هر دو هم از رویکردی منطقی و قابل درک و قابل قبول به قضیه نگاه میکردند.

در نهایت من یکی از بزرگترین رویاهای خودم را دفن کردم. همینجا. با کلیک کردن بر روی دکمهء سبزی که در تصویر مشخص است. رویایی که سالها بخشی از وجود و ذهن و فکر من بود ولی درست مثل یک غدهء سرطانی در من رشد میکرد و بیشتر از پیش سردرگم و پریشانم میکرد. یک غدهء سرطانی دوست داشتنی.

من امروز لبالب عصیانم. من امروز هیمه های آرزوهای خویش را به آتش کشیدم و سترگ و استوار میان شعله های درونی خویش خاکستر شدم. آرام شدم.